Nie ulega najmniejszej wątpliwości, że najbardziej wartościowe i sprzyjające prawidłowemu rozwojowi dziecka jest karmienie piersią.

Światowa Organizacja Zdrowia w rezolucji z 2001 roku „zarekomendowała wyłącznie karmienie piersią przez pierwszych pełnych sześć miesięcy życia oraz utrzymywanie karmienia piersią do dwóch lat i dłużej ze stopniowym wprowadzaniem żywności dodatkowej, odpowiedniej do wieku niemowlęcia lub dziecka."

Karmienie piersią wpływa korzystnie na bardzo wiele aspektów rozwoju dziecka, ale ma także korzystny, prozdrowotny wpływ na mamę.

Choć karmienie piersią to temat rzeka, w dzisiejszym artykule chciałabym się skupić na wynikających z tego sposobu karmienia korzyściach w drodze do zdobywania przez naszego bobasa umiejętności nabywania mowy.

Wiecie na pewno, że noworodek, położony po porodzie na brzuchu mamy, wykorzystując odruch pełzania, jest w stanie "doczołgać" się do piersi mamy i za pomocą odruchu szukania i ssania najpierw znaleźć, a potem zassać pierś.

Do tej umiejętności przygotowuje się i dojrzewa już w życiu płodowym (więcej na ten temat znajdziesz w moim artykule Rozwój mowy od pierwszych miesięcy

Mogłoby się zatem wydawać, że czynność ssania, oparta przecież na pierwotnym odruchu, jest dla noworodka bardzo łatwa.

Nic bardziej mylnego.

Ssanie, aby było efektywne, wymaga od naszego dzidziusia nie lada wysiłku oraz koordynacji pracy wielu mięśni. Do tego musi koordynować całą sekwencję ruchów i czynności- ssanie-połykanie-oddychanie i to w jednym cyklu.

To dla niego całkiem niezła gimnastyka, wymaga treningu i wsparcia. Od tego, jak "wyćwiczyć" tę umiejętność, będzie zależał cały jego późniejszy prawidłowy rozwój psychomotoryczny.

A jak wygląda prawidłowe ssanie i co ma wspólnego z mową?

• karmienie piersią, jest naturalne dla ust dziecka, dzieje się tak dlatego, że to pierś dopasowuje się do ust dziecka, a nie usta do piersi.
• ze względu na to, że pierś jest bardzo "plastyczna", w sposób bardzo naturalny podczas ssania, stymulowane są do prawidłowego wzrostu mięśnie twarzy oraz kości czaszki.
• podczas ssania dzidziuś szczelnie obejmuje brodawkę wywijając górną i dolna wargę, tworząc z niej "dzióbek", ćwicząc w ten sposób mięsień okrężny warg. Taki układ buźki potrzebny mu będzie w przyszłości do prawidłowej realizacji głosek między innymi szeregu szumiącego (sz, ż, cz, dż), czy ciszącego (ś, ź, ć, dź)
• język, aby wydobyć mleko z piersi, dociska mocno brodawkę do podniebienia, unosi się i cofa. Ta czynność wymaga od dzidziusia nie lada siły. To potężny trening dla języka, który "uczy się" przyjmować prawidłową pozycję spoczynkową oraz sprzyja jego pionizacji. Odpowiednia praca języka gwarantuje prawidłowa artykulację, a jego ruchy pionowe wykorzysta nasz bobas w przyszłości do tworzenia prawidłowej realizacji głosek dziąsłowych, głoski"l" czy "r"

• podczas ssania piersi dziecko wykonuje naprzemienne ruchy żuchwą, które wspomagają wyrównywanie fizjologicznego tyłożuchwia oraz równomierne rozwijanie się obu szczęk i mięśni odpowiadających za żucie, co ma ogromne znaczenie w profilaktyce wad zgryzu!!!
• kształtuje się i utrwala prawidłowy wzorzec oddychania - torem nosowym. Podczas prawidłowego ssania, dzidziuś potrafi koordynować pobieranie mleka, połykanie i oddychanie. To z kolei jest konieczną sprawą do prawidłowej wymowy. Przypomną tylko szybciutko, że nieprawidłowe oddychanie, przez usta, wiąże się nie tylko z większym ryzykiem infekcji dróg oddechowych, ale również utrudnia prawidłowe ułożenie języka w buzi, język nie pionizuje się. Ponadto, dzieci oddychające ustami, często mówią zbyt szybko, niewyraźnie, mają problemy z uwagą i koncentracją, osiągają gorsze wyniki w nauce, często są postrzegane jako "niegrzeczne". Oddychanie ustami zawsze jest wskazaniem do diagnostyki logopedycznej.
• ssanie piersi utrwala prawidłowy wzorzec połykania. Przednia część języka unosi się i jest dociśnięta jest do górnych dziąseł, natomiast jego tylna część przesuwa pokarm w głąb jamy ustnej. Umiejętność prawidłowego połykania jest konieczna do spożywania pokarmów stałych. Jej brak zawsze jest wskazaniem do terapii logopedycznej.

Podsumujmy najważniejsze korzyści płynące z naturalnego sposobu karmienia:

• Prawidłowy sposób karmienia to prawidłowy rozwój aparatu artykulacyjnego
• Ssanie usprawnia narządy i mięśnie obszaru ustno-twarzowego
• Język staje się bardziej elastyczny, co umożliwia mu pionizację i osiągnięcia prawidłowej pozycji spoczynkowej.
• karmienie piersią stanowi intensywną gimnastykę również dla warg, podniebienia miękkiego, mięśni okrężnych warg, żuchwy.
• sprzyja również prawidłowemu rozwojowi szkliwa zębów, mięśni okołopoliczkowych i łuku zębowego, zapobiega wadom zgryzu.
• utrwala prawidłowy tor oddechowy
• utrwala prawidłowy wzorzec połykania

Karmienie piersią ma również inne, cudowne korzyści. Dziś chciałam Wam zwrócić uwagę na te, które mają wpływ na pojawienie się pierwszego słowa i prawidłowy dalszy rozwój artykulacji.

Chcesz mieć małego gadułę? Krok pierwszy: KARM PIERSIĄ :-)

Bibliografia:

1. D. Pluta - Wojciechowska, Zaburzenia czynności prymarnych i artykulacji, Bytom 2013
2. M. Matyja, I. Doroniewicz, Neurorozwojowe podstawy rozwoju mowy i terapii logopedycznej, W: K. Kaczorowska, S.Milewski, Wczesna interwencja logopedyczna, Gdańska 2016
3. M. Machoś, M. Czajkowska, Ssanie bez tajemnic, Wydawnictwo GooGoo 2019
4. blog Hafija.pl

W artykule wykorzystano zdjęcia z serwisu Canva.com